صنعت نفت و گاز برای اقتصاد کانادا بسیار مهم است. تقریبا ۸ درصد از تولید ناخالص داخلی (GDP) کانادا را تشکیل می‌دهد، و البته سهم بزرگی در درآمد مالیاتی دولت‌ها دارد.
بخش نفت و گاز به خصوص برای اقتصاد استان‌های آلبرتا و ساسکاچوان اهمیت دارد. ۳۰ درصد از GDP آلبرتا و کمی بیش از ۲۳ درصد از GDP ساسکاچوان از این صنعت می‌آید.
بنابراین پویایی این صنعت مستقیما با اشتغال و سلامت اقتصاد در غرب کانادا در ارتباط است و به طور غیرمستقیم هم به بقیه بخش‌های اقتصاد که تامین‌کننده این صنعتند، یا از آن تغذیه می‌شوند، کمک می‌کند.
بخش بالادستیِ صنعت نفت و گاز شامل اکتشاف و تولید نفت خام و گاز طبیعی است و بزرگترین بخش این صنعت است، که شامل گردآوری و تاسیسات لوله‌های انتقال و پالایش پایین‌دستی هم می‌شود.
دو سوم تولید نفت کانادا از ماسه‌های نفتی است.
از آنجایی که فعالیت‌ها در دو بخش میان‌دستی و پایین‌دستی در نهایت خود را در تولید نفت خام و گاز طبیعیِ بخش بالادستی نشان می‌دهند، میزان اشتیاق شرکت‌ها برای اکتشاف و استخراج نفت و گاز در غرب کانادا می‌تواند روند فعالیت‌های اقتصادی در کل زنجیره تامین این صنعت را دیکته کند.
سقوط شدید قیمت نفت خام در ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ به سودآوری کمپانی‌ها در بخش بالادستی صنعت نفت و گاز در کانادا و ایالات متحده صدمه زد.
به دنبال افزایش معتدل قیمت نفت خام در ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ فعالیت اقتصادی در بخش بالادستی این صنعت در امریکا افزایش چشمگیری داشته است، اما در کانادا از ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۸ پیوسته شاهد کاهش سرمایه‌گذاری جدید بوده‌ایم.
این کاهش در بخش استخراج نفت و گاز، حتی چشمگیرتر هم بوده است. به طوری که در سال ۲۰۱۴ حدود ۲۸ درصد از هزینه‌های سرمایه‌ای را به خود اختصاص داده و در سال ۲۰۱۸ فقط ۱۴ درصد.
تحلیلگران سرمایه و مدیران سبدهای سهام اخیرا هشدار داده‌اند که سرمایه‌های این بخش به شکل سریع و فزاینده‌ای در حال فرار از کانادا و مهاجرت به ایالات متحده هستند، و بازگشت آنها به کانادا با تردید زیادی همراه است.
دلیل این امر چیزی نیست جز مساعد نبودن فضای سرمایه‌گذاری و کسب‌و‌کار در صنعت نفت و گاز کانادا، به خصوص در مقایسه با وضعیت این صنعت در همسایهٔ جنوبی‌اش. تعدادی از کمپانی‌های کانادایی نیز بودجه‌های اکتشافی خود را از غرب کانادا به بخش‌هایی از امریکا منتقل کرده‌اند که نفت شِیل باارزش‌تر، در آن به دست می‌آید.
در فضایی که فقدان تغییر در سیاست‌گذاری دولت کانادا برای این صنعت مشهود است، قیمت‌های نسبتا پایین نفت خام در غرب کانادا و نیز کاهش سود شرکت‌های نفت و گاز کانادا احتمالا دنباله‌دار خواهد شد.
در نتیجه، رفتن اولویت این نوع شرکت‌ها به سمت بازار ایالات متحده نیز بدون بازگشت خواهد بود و تشدید آن می‌تواند برای سلامت اقتصادی آلبرتا و ساسکاچوان تهدید بر انگیز باشد.
هر چند ظرفیت محدود خط-لوله‌های انتقال فرآورده‌ها نیز یک عامل مهم در کاهش قیمت نفت خام سنگین کانادا است، اما فضای مالیاتی و قانون‌گذاری بهتر در ایالات متحده نسبت به کانادا هم انتقال سرمایه به امریکا را تسریع کرده است.
در حالی که سرمایه‌گذاری جدید در بخش بالادستی صنعت نفت و گاز امریکا از ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸ حدود ۴۱ درصد افزایش یافته است اما در کانادا فقط ۱۵ درصد بالا رفته است.
یک مدیر سرمایه‌گذاری از بریتانیا اخیرا نامه‌ای به نخست وزیر کانادا آقای ترودو نوشته و به او گفته است که دیدن این روند نزولی برای صنعت نفت و گاز کانادا بسیار سخت است، به خصوص که قانون‌گذاری سخت، مالیات کربن، و ناتوانی تولیدکنندگان در عرضه محصولاتشان به بازارهای جهانی، علت اصلی آن است.
الگوهای سرمایه‌گذاری در این صنعت که طی سال‌های اخیر مشاهده کرده‌ایم، تاییدی بر این نامه هستند. باید دید آیا دولت آقای ترودو قصدی برای بازگرداندن این صنعت به روزهای اوج خود دارد یا خیر. به هر صورت وضعیت این صنعت در انتخابات آینده کانادا هم نقش مهمی خواهد داشت.
منبع: Fraser Institute
