بعد از توافق روز جمعه کشورهای عمده نفتی شامل اعضای سازمان کشورهای صادرکننده نفت یا همان اوپک بر سر کاهش جهانی تولید نفت به میزان ۱/۲ میلیون بشکه در روز جهت کاهش عرضه بیش از تقاضای این محصول، قیمت‌های نفتی شاهد خیزش شدیدی شدند.
به دنبال ۲ روز جلسه پیاپی، سازمان کشورهای صادرکننده نفت یا اوپک که شامل کشورهایی همچون عربستان و عراق است اعلام کردند تولید نفت خود را از ژانویه به مدت ۶ ماه روزانه تا سقف ۸۰۰۰۰۰ بشکه کاهش خواهند داد و این در حالی است که در مورد برخی از کشورها مانند ایران که تحت تحریم‌های گسترده ایالات متحده آمریکا قرار دارند استثناء قائل شده‌اند.
توازن تولید از جانب روسیه و سایر کشورهای غیر عضو در اوپک تامین خواهد شد. ایالات متحده آمریکا به عنوان بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت جزوی از این توافق نیست. سهیل محمد المزروعی (Suhail Mohamed al-Mazrouei)، وزیر انرژی امارات متحده عربی که کشورش ریاست دوره‌ای اجلاس اوپک را در وین اتریش به عهده دارد به عنوان رئیس اجلاس اظهار کرد:
این یک گام بزرگ رو به جلو است.
تولیدکنندگان نفت به دنبال افت شدید قیمت نفت در طی چند ماه گذشته بر آن شده‌اند تا تولید خود را کاهش دهند. قیمت نفت در ماه‌های اخیر حدود ۲۵ درصد افت داشته که دلیل آن نیز این بوده است که تولیدکنندگان عمده از قبیل آمریکا نفت را در نرخ‌های بالاتری استخراج می‌کنند.
تصمیم کاهش تولید نفت همانطور که امید می‌رفت با استقبال وزرای نفت روبرو شد و بلافاصله بعد از انتشار بیانیه اوپک موارد زیر رخ دادند:
نفت خام برنت (Brent)، استاندارد بین المللی به میزان ۳/۱۱ دلار یا ۵/۲ درصد به ازای هر بشکه نفت افزایش یافت و به ۶۳/۱۷ دلار رسید.
نفت خام نیویورک (Benchmark) با افزایش ۲/۲۳ دلاری یا ۴/۳ درصد بالاتر به مبلغ ۵۳/۷۲ دلار رسید و نفت خام شرکت (Western Canadian Select) کانادا با ۱۲ درصد افزایش یا ۴/۵۰ دلار افزایش در هر بشکه به قیمت ۳۷/۵۰ دلار رسید و نفت خام شرکت West Texas Intermediate با یک جهش ۲/۲۵ دلاری به بشکه‌ای ۵۳/۷۵ دلار رسید.
آن لوئیس هیتل (Ann-Louise Hittle) یکی از معاونین ارشد بخش تخصصی صنایع نفتی Wood Mackenzie گفت کاهش تولید نفت در سال بعد سبب تنگ‌تر شدن عرصه رقابتی بازار نفت به میزان سه‌چهارم خواهد شد که همین امر کمک خواهد کرد تا قیمت نفت خام برنت دریای شمال مجددا به بالای بشکه‌ای ۷۰ دلار برسد.
در نهایت خودخواهی حاکم است
خانوم هیتل در ادامه گفت:
در نهایت خودخواهی و منفعت طلبی بر برخی از کشورها حاکم است. عربستان سعودی اهداف بلندمدتی در زمینه مدیریت بازار نفت دارد که از افت وخیز شدید قیمت‌ها جلوگیری می‌کند و این موضوع به تقاضای نفت و توانایی صنعت نفت در ایجاد کردن فضای عرضه لطمه وارد می‌کند. مهم‌تر از این عربستان سعودی همچنین به درآمدهای بالاتر نفتی نیاز دارد تا بتواند هزینه‌های خاندان سعودی را تامین کند.
هنوز اعضای اوپک برسر کاهش تولید نفت در راستای تقویت قیمت‌ها به توافق قطعی نرسیده‌اند. آلکساندر نواک (Alexander Novak)، وزیر انرژی روسیه مذاکرات با کشورهای عضو اوپک را چالش‌برانگیز توصیف کرد اما گفت تصمیمات اتخاذ شده باید در جهت کمک به بازار نفت برای رسیدن به وضعیت متوازن باشد. مترجم سخنان او به زبان روسی را اینگونه ترجمه کرد:
من تصور می‌کنم این یک سیگنال قوی به تمام کسانی بود که درمورد ادامه همکاری ما با سازمان اوپک شک وتردید داشتند و ما قادر هستیم به هر چالشی که از جانب بازار به ما روی می‌آورد واکنش درخور نشان دهیم.
اتکای اوپک به اعضای غیرعضو مانند روسیه نشان دهنده کمتر شدن تاثیرگذاری این سازمان در بازارهای نفتی است که به مدت چندین دهه بر آن‌ها غالب بوده است.
اتحاد اوپک – روسیه در سال ۲۰۱۶ لازم تشخیص داده شد تا بتوانند با افزایش وسیع تولید نفت ایالات متحده در سال‌های اخیر رقابت کنند. با برخی تخمین‌ها می‌توان نتیجه گرفت که ایالات متحده آمریکا امسال تبدیل به برترین تولیدکننده نفت خام در جهان خواهد شد. احتمالا توافق بر سر کاهش تولید نفت با استقبال گرم دونالد ترامپ (Donald Trump)، رئیس جمهور ایالات متحده مواجه نخواهد شد که به طور آشکار سازمان اوپک را جهت ادامه تولید نفت تحت فشار قرار داده بود. او روز چهارشنبه در توئیتی نوشت:
خوشبختانه اوپک جریان تولید نفت را درهمان اندازه قبلی خود حفظ خواهد کرد و این جریان تولید محدود نخواهد شد. جهان خواهان این نیست و نیازی ندارد که شاهد قیمت‌های بالای نفت باشد.
واکنش کانادا به توافق اوپک
طبق گفته‌های شان کاکلی تحلیل‌گر بازار در سازمان Cambridge Global Payments در ونکوور، ۱۲ درصد جهش در قیمت نفت خام Western Canadian Select (WCS) به دنبال اخبار رسیده از توافق را می‌توان همچنین به افزایش ظرفیت ریلی و فشار دولت محلی آلبرتا به کاهش تولید نفت مرتبط دانست. او گفت:
برخی از موانع مربوط به ظرفیت‌های ریلی در حال رفع شدن هستند و در پی این موضوع توانایی ما در رساندن نفت خام WCS به بازارهای نفتی در حال بهبود است.
کاکلی در ادامه افزود که او قصد دارد ۶ تا ۱۲ ماه بعد را تحت نظارت قرار دهد تا ببیند که تاثیر تنگ‌تر شدن عرصه اعتبارات بازار نفت روی قیمت‌ها چیست. او اظهار کرد:
تامین مالی بسیاری از این تولیدات نفتی توسط مازاد بدهی‌های کشور ایالات متحده انجام می‌شود بنابراین بخشی از نگرانی‌های پابرجا در این زمینه این است که اختلال در کارکرد اعتباری بازار نفت ممکن است سبب ضربه خوردن تولید نفت ایالات متحده شده و در پی آن می‌تواند منجر به بالاتر رفتن قیمت نفت خام کانادا شود.
مارتین پلتییر (Martin Pelletier)، یکی از مدیران سبد سهامی موسسه مالی TriVest Wealth Counsel در کلگری از کاهش تولید نفت آلبرتا با عنوان اقدامی به‌موقع یاد کرد. او اظهار کرد:
این اقدام قبل از برگزاری اجلاس اوپک انجام گرفته است که من تصور می‌کنم کاملا به نفع مردم آلبرتا و نیز کانادا بود. بنابراین حال که تفاوت قیمتی به نصف مقدار قبل از این اقدام رسیده است در نهایت شاهد بازیابی قیمت‌های سابق نفت هستیم. با کاستن تعداد بشکه‌های نفتی از بازارهای نفت تفاوت زیادی ایجاد خواهد شد. این اقدام سبب بازگشت کارکرد کامل به بازار نفت خواهد شد. من معتقد هستم این یک وضعیت فوق‌العاده بود که توجه ویژه‌ای می‌طلبید و دولت هم در مقابل اقدام عملی انجام داد.
یکی از موانع دستیابی به توافق جدال منطقه‌ای بین ۲ عضو اوپک یعنی ایران و عربستان سعودی بود و ایران خواهان مستثنی شدن از هرگونه کاهش در تولید شد زیرا صادرات نفت خام این کشور در حال حاضر تحت فشارهای تحریمی ایالات متحده قرار دارد. طبق اظهارات المزروعی در پایان اجلاس ایران در کنار ونزوئلا و لیبی از کاهش تولید مستثنی شدند و این بدان معنا است که درصد تخصیص یافته به سایر کشورهای عضو قرار است کمی بالاتر باشد. او در پایان افزود:
ما در میان خودمان به عنوان اعضای اوپک قرار گذاشتیم که هر کدام روزانه ۸۰۰۰۰۰ بشکه نفت استخراج کرده و تحویل مشتریان دهیم.
منبع: cbc
