بانک کانادا روز چهارشنبه ۱۲ جولای برای دومین بار پیاپی و تنها پس از یک ماه نرخ بهره را 0.25 درصد دیگر بالا برد. بگفته سرمایه‌گذاران و تحلیلگران این تصمیم خطراتی را برای ارائه‌دهندگان وام مسکن بهمراه دارد زیرا احتمالا صاحبان خانه برای مدتی طولانی‌تر بدهکار مانده و دچار مشکلات بسیار برای پرداخت اقساط سنگین‌تر و حتی سود بیشتر وام‌های مسکن می‌شوند.
دفتر سرپرست موسسات مالی (OSFI) روز سه‌شنبه هفته گذشته و پس از تشویق وام‌دهندگان به مقابله با خطرات ناشی از افزایش شدید هزینه‌های استقراض، قوانین سختگیرانه‌تری را برای آن‌ها وضع کرد تا از کوتاهی وام‌گیرندگان در بازپرداخت وام یا ایجاد استهلاک منفی جلوگیری کند.
استهلاک منفی زمانی رخ می‌دهد که بازپرداخت ماهانه مشتریان وام متغیر مسکن برای پوشش بهره وام کافی نباشد. در این شرایط مبلغ اضافی به وام معوقه اضافه شده و دوره بازپرداخت طولانی‌تر می‌شود.
گرگ تیلور، کارمند ارشد سرمایه‌گذاری Purpose Investments، در اینباره گفت: ” چنین شرایطی نشان می‌دهد که سیستم تحت فشار است. بدون شک خطر بیشتری پیش روی ماست زیرا هر زمان که نرخ بهره بالا می‌رود مشخص نیست سیستم توان تحمل فشار را خواهد داشت.”
برخلاف ایالات‌متحده که خریداران خانه می‌توانند وام مسکن 30 ساله دریافت کنند در کانادا وام‌گیرندگان باید هر پنج سال یکبار وام مسکن خود را با نرخ بهره رایج تمدید کنند.
روز چهارشنبه بانک مرکزی کانادا براورد خود برای زمان بازگشت نرخ تورم به 2 درصد را اواسط ماه 2025 اعلام کرد؛ بنابراین باید انتظار داشت نرخ بهره برای مدت طولانی‌تری بالا بماند.
در حال حاضر هزینه یک وام مسکن شناور در مقایسه با اکتبر 2021 و زمانی که نرخ بهره به پایین‌ترین سطح خود رسیده بود حدود 70 درصد بیشتر است. تحلیلگران پیشبینی کرده‌اند که در سال 2024 رقم 331 میلیارد دلار وام و در سال پس از آن رقم 352 میلیارد دلار دیگر با نرخ بهره رایج تمدید شوند. این روند می‌تواند چالشی عظیم برای فرایند تامین مالی ایجاد کند.
با اینحال به لطف وضعیت خوب بازار کار و نرخ پایین بیکاری، مشتریان تا حد زیادی قادر به بازپرداخت وام خود هستند.
آخرین داده‌های منتشر شده از سود سه‌ماهه نشان می‌دهد که معوقات وام مسکن برای تمام بانک‌ها پایین است.
در بین شش بانک کانادا بانک‌های نوااسکوشیا (BNS.TO) و بانک ملی کانادا (NA.TO) دیگر وام مسکن را تمدید نمی‌کنند؛ این بدان معناست که بازپرداخت بدهی وام‌گیرندگان با هر نوبت افزایش نرخ بهره توسط بانک مرکزی کانادا بیشتر می‌شود.
وضعیت این دو بانک معیاری کلیدی برای بروز نشانه‌های اولیه استرس با افزایش بیشتر هزینه‌های وام است. تحلیلگران همچنین هشدار داده‌اند که این دو بانک در خطر از دست دادن سهم خود از بازار وام هستند زیرا انعطاف‌پذیری آن‌ها در بازار کاهش پیدا کرده است.
بگفته مسئولان دو بانک RBC و Scotiabank آن‌ها در حال همکاری جداگانه با مشتریان هستند تا در شرایط فعلی بتوانند به یکدیگر دسترسی داشته باشند. در این بین مسئولان بانک ملی هیچگونه اظهارنظری نکردند.
بانک‌های مونتریال (BMO.TO)، CIBC (CM.TO) و بانک TD (TD.TO) نیز امکان استهلاک منفی را با افزایش نرخ‌ها فراهم کرده‌اند.
بنابر اعلام Desjardins هماکنون بیش از سه چهارم شهروندانی که وام با نرخ متغیر گرفته‌اند تحت فشار حداکثری قرار دارند.
بگفته کایک ریزوانوویچ، تحلیلگر KBW، بانک سلطنتی کانادا (RY.TO) بعنوان بزرگترین بانک کشور استهلاک منفی ارائه نمی‌دهد اما دریافت‌کنندگان وام با نرخ متغیر درگیر افزایش 40 درصدی پرداخت‌ها پس از رشد نرخ‌های بهره هستند. این درحالیست که سه بانک دیگر وام‌گیرندگان را تا زمان فرا رسیدن زمان تمدید نرخ‌های بهره جدید در امان نگاه می‌دارند.
ریزوانوویچ اظهار داشت که آخرین پیشنهاد تنظیم‌کننده بانکی کانادا برای افزایش سرمایه موردنیاز چالش‌هایی را برای CIBC بوجود خواهد آورد. به باور او باید دید در نهایت چه میزان پورتفولیو به سمت استهلاک منفی حرکت می‌کند. به باور کارشناسان بانک‌های BMO و TD می‌توانند بهتر از دیگران تغییرات را کنترل کنند.
دارسی بریگز، مدیر پورتفولیو Franklin Templeton Canada، حفظ تقاضا در بازار وام مسکن برای ایجاد ثبات در بازار بسیار مهم می‌داند. او در اینباره گفت: “اگر پرداخت ماهانه شما تغییر نکند، رفتار مشتری و عادات هزینه‌ای و الگوهای او نیز تغییر نخواهد کرد. بنابراین رفتاری خلاف آنچه بانک کانادا در تلاش برای پیاده کردن آن است را انجام می‌دهد.”
منبع: Reuters
